روش ادامه عملیات اجرائی (بعد از ابلاغ اجرائیه مربوط به اسناد رسمی لازم الاجرا و اسنادی که در حکم اسناد لازم (1) الاجرا است،اعم از اینکه اجرائیه را اداره ثبت صادر کرده باشد یا دفاتر اسناد رسمی و یا ادواج و طلاق
روش عملیات اجرائی تا مرحله پایان اجرائیه و اخطاریه به بستانکار جهت اعلام طریقه و یا نحوه وصول طلب قبلاً شرح داده شد، اینک ادامه عملیات:
پس از وصول نامه بستانکار دایر به اعلام نحوه وصول، در ادامه عملیات اجرائی به تبعیت از درخواست بستانکار ممکن است سه حالت پدید آید:
اول- در خواست بازداشت اموال ومعرفی مزبور متعلق به بدهکار.
دوم- معرفی و تقاضای بازداشت اموال غیر منقول به بدهکار
سوم- معرفی وجه و اعمال منقول نزد شخص ثالث متعلق به بدهکار و در خواست بازداشت آن.
حالت اول- در صورتیکه مال منقول از طرف بستانکار معرفی و تقاضای بازداشت آن بشود در این صورت پس از وصول نامه بستانکار و ثبت در دفتر اندیکاتور و ارجاع آن به متصدی امر، جهت ضمیمه نمودن پرونده به بایگانی ارسال می شود بعد از پیوست نمودن پرونده متصدی مزبور دستور بازداشت اموال (فرم نمونه 7 ) منقول متعلق به بدهکار که بوسیله بستانکار معرفی شده صادر و پس از امضای آن از طرف مسئول مربوطه از طریق دفتر، تسیلم مامور اجرا می گردد لازم به تذکر است چنانچه مال منقول مانند اتومبیل باشد مراتب به اداره شماره گذاری راهنمائی و رانندگی اعلام می گردد تا چنانچه اتومبیل مورد بازداشت به نام بدهکار شماره گذاری شده باشد مراتب بازداشت در پرونده مربوطه منعکس شود. همچنین در مورد بازداشت حق امتیاز تلفن، اجرا مراتب را به اداره تلفن مربوط جهت انعکاس در پرونده اعلام می نماید.
دستور بازداشت معمولاً در چهار نسخه تهیه می شود که سه نسخه به مامور تسلیم شده تا به نماینده دادستان و مامور انتظامی(2) در صورت لزوم تسلیم نماید، بعد از تعیین هزینه کارشناسی یا ارزیابی وسیله رئیس ثبت در شهرستانها و رئیس اجرا در تهران ( ماده 110 آئین نامه اجرا) مامور اجرا به اتفاق بستانکار و نماینده دادستان و کارشناس یا ارزیاب و مامور کلانتری محل معرفی شده به محلی که بستانکار معرفی می نماید مراجعه و در محل مامور اجرا پس از تحقیق محلی مبنی بر اینکه اموال تهیه شده متعلق به مدیون است و بازداشت آن از هر حیث بلااشکال است با رعایت فصل چهارم آئین نامه اجرا مربوط به بازداشت اموال منقول معادل طلب بستانکار و یک یا دو عشر اضافی (ماده 48 آئین نامه اجرا) (که بوسیله کارشناس یا ارزیاب ارزیابی می شود) با قید مشخصات دقیق اموال مبادرت به بازداشت اموال می نماید. اموال مزبور به حافظ معتبری که از بستانکار معرفی شده سپرده می شود ( ماده 49 آئین نامه اجرا) بدیهی است، جزئیات عملیات بازداشت در صورتمجلس بازداشتی که در محل تنظیم می شود انعکاس می یابد، صورتمجلس بازداشتی (فرم نمونه8) باید دارای مشخصات دستور زیر باشد:
نشانی دقیق محلی که برای بازداشت اموال مراجعه می شود و تاریخ تنظیم صورتمجلس بازداشتی و مستند دستور بازداشت.
مشخصات دقیق اموال و بهائی که بوسیله کارشناس یا ارزیاب برای هر یک تعیین می شود.
1-با اینکه چک بانکی ویسله صاحب حساب تنظیم و امضاء می شود ولی طبق ماده یک قانون صدور چک مصوب سال 1355 چکهای صادره عهده بانک های کشور، در حکم اسناد لازم الاجرا می باشد،بدیهی است در هنگام صدور اجرائیه نسبت به چک مفاد قانون چک و آئ ین نامه اجرای مفاد اسناد لازم الاجرا می باشد، بدیهی است در هنگام صدور اجرائیه نسبت به چک مفاد قانون چک و ائین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا مصوب 1355 بایستی رعایت شود ضمناً فرم تقاضا نامه صدور اجرائیه چک جزء اوراق بهادار و چاپی است که در اختیار سازمان ثبت است.فرم نمونه شماره 22)
2- در موارد بسته بودن درب یا عدم اجازه ورود به محلی که اموال در آن قرار دارد حضور نماینده دادستان لازم
است.(ماده 47 آئین نامه ) و نیز حضور مامور انتظامی مربوط به مواقعی است که حفظ نظم را ایجاب کند.
نام و نام خانوادگی و محل اقامت حافظ، نام و نام خانوادگی مامور اجرا و معترضین و نماینده دادستان و مامور انتظامی و کارشناس یا ارزیاب.
اظهارات مدیون یا اشخاص ثالث یا کسانی که حضور داند با جهات رد یا قبول آن
صورتمجلس بازداشت اموال باید به امضای کلیه مامورین قانونی و حاضرین در جلسه برسد چنانچه بدهکار یا اشخاص ثالث دخیل از امضاء خودداری کردند مراتب استنکاف در ذیل صورتمجلس قید می شود.
اعداد مذکور در صورت مجلس با تمام حروف قید و چنانچه اشتباهی در هنگام تحریر پیش آمده باشد با توضیح لازم به امضاء حاضرین می رسد تصحیح می گردد.
از صورت مجلس بازداشتی به حافظ اموال و نماینده دادستان و نماینده کلانتری و بستانکار هر یک نسخه ای با اخذ رسید تسلیم می شود تا پایان عملیات بازداشتی مامور اجرا به اداره مراجعه و نسخه اصلی صورت مجلس بازداشتی را به مسئول اجرا تسلیم می نماید که پس از پیوست نمودن پرونده و ارسال آن نزد متصدی پرونده ، متصدی مزبور با بررسی صورتمجلس بازداشتی چنانچه مدیون در محل در هنگام بازداشت حضور نداشته باشد اخطار نتیجه ارزیابی اموال را تهیه و پس از امضای مسئول مربوطه از طریق دفتر جهت ابلاغ به مدیون به مامور ابلاغ تسلیم می گردد. چنانچه مدیون در موعد مقرر به ارزیابی اعتراض داشته باشد بایستی اعتراض خود را ضمن تودیع هزینه تجدید کارشناس و ارائه فیش و بانکی آن تسلیم اجرا نماید (مواد105و 106و108و109و110 آئین نامه اجرا)
چنانچه پس از ابلاغ اخطاریه و عدم وصول اعتراض در مهلت مقرر از ناحیه مدیون ارزیابی قطعی تلقی و پس از قطعیت ارزیابی متصدی امر پیش نویس آگهی مزایده اول ( فرم نمونه 9) را تهیه می نماید.(بند ب ماده 111 آئین نامه) آگهی مزایده باید دارای مشخصات زیر باشد:
نوع اموال منقول بازداشت شده ، توصیف اجمالی آن، تاریخ، ساعت روز و محل فروش و قیمتی که مزایده از آن شروع می شود.
جلسه مزایده- جلسه مزایده در تاریخ، روز، ساعت، محل مقرر در آگهی با حضور مامور اجرا و مسئول حراج و نماینده دادستان و در صورت لزوم مامور انتظامی تشکیل می شود. در جلسه مزایده معمولاً بستانکار یا بدهکار یا هردو ممکن است شرکت داشته باشند. در روز مزایده، خریدار یا خریدارانی برای اموال مورد مزایده پیدا شد فروش مال از قیمت ارزیابی شروع شده و به کسی که بیشترین قیمت را پیشنهاد کرد فروخته خواهد شد ، فروش مال نقدی است و در این صورت مامور حراج مبلغ فروش را بابت اصل طلب و نیم عشر اجرائی و حق حراج حق چوب حراج و حق حافظ اموال را نقداً اخذ و در صورتیکه فروش مال مورد مزایده نیاز به تنظیم سند انتقال اجرائی نداشته باشد، مال را تحویل خریدار داده و رسید در یافت می دارد ولی چنانچه مورد بازداشت مال منقولی مانند اتومبیل باشد که پس از انجام تشریفات مزایده احتیاج به تنظیم سند در دفتر خانه اسناد رسمی داشته باشند پیش نویس سند انتقال اجرائی و اخطار حسن نیت (بند 230 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا مهر 65) تهیه و پیش نویس مزبور جهت تنظیم سند انتقال اجرائی به دفتر خانه اسناد رسمی ارسال می شود. توضیح اینکه کلیه اقدامات انجام شده در جلسه مزایده در صورتمجلسی که تنظیم می گرددمنعکس می شود، صورتمجلس مزبور به امضای مامورین قانونی و خریدار می رسد ر این هنگام مامور اجرا موظف است وجوه وصولی را فوراً به حساب مربوطه بانک واریز و فیش های آن را پیوست صورتمجلس نموده و به اجرا تحویل نماید در صورتیکه بستانکار خود خریدار اموال باشد اموال در ازاء طلب وی پس از پرداخت هزینه های قانونی با رعایت موارد فوق تحویل بستانکار خواهد شد.
دوم- در صورتیکه مال غیر منقولی متعقل به بدهکار از طرف بستانکار معرفی و تقاضای بازداشت آن بشود در این صورت پس از وصول نامه بستانکار متصدی مربوط با توجه به مواد 47و 48و 92 آئین نامه و رعایت فصل ششم آئین نامه اجرا دستور ارزیاب و بازداشت ملک و اینکه ملک در اجاره هست یا خیر را به مامور اجرا صادر و رونوشت آن را جهت اطلاع و اعلان جریان ثبتی ملک مورد نظر به واحد ثبتی مروبطه ارسال می نماید بدیهی مامور اجرا که برای بازداشت و ارزیابی ملک و تعیین اینکه ملک در اجاره غیر هست یا خیر به محل وقوع ملک با حضور نمایندگان قانونی و کارشناس عزیمت و مراتب بازداشت و ارزیابی و چگونگی وضع اجاره را در صورتمجلسی که در محل تنظیم می شود قید می نماید صورتمجلس مزبور (فرم شماره10) باید با توجه به مواد 92 و 47 و 48 آئیننامه اجرا تنظیم گردد. پس از تسلیم صورت مجلس بازداشتی بوسیله مامور به شعبه اجرا، مراتب بازداشت مالکیت مدیون با توجه به میزان دین به ثبت محل اعلام و نتیجه ارزیابی و بازدشت طی اخطاری به بدهکار ابلاغ می شود که چنانچه به نتیجه ارزیابی اعتراض داشته باشد اعتراض خود را در موعد مقرر با توجه به مواد 105 و 106 آئین نامه اجرا تسلیم نماید و در صورت قطعیت ارزیابی و وصول پاسخ جریان ثبتی ملک و با توجه به مفاد صورتمجلس بازداشتی مامور اجرا توسط متصدی مربوطه پیش نویس آگهی مزایده تهیه می گردد. آگهی مزایده (فرم نمونه شماره (11) باید دارای مشخصات زیر باشد:
نام و نام خانوادگی مالک، محل و حدود و مشخصات و پلاک وتوصیف اجمالی، تعیین اینکه ملک در اجاره هست یا خیر، قیمتی که مزایده از آن شروع می شود، ساعت و روز و تاریخ و محل مزایده- آگهی مزایده اینکه دارای مشخصات فوق است در روزنامه ای که از طرف وزارت ارشاد اسلامی تعیین می شود درج و در مواعد تعیین شده منتشر خواهد شد علاوه بر آگهی مزایده مزبور آگهی الصاقی پشت سفید نیز چاپ و به محل وقوع ملک مورد مزایده و معابر عمومی و اماکن عمومی و تابلو اعلانات اداره بوسیله مامور اجرا الصاق خواهد شد و جهت اطلاع بدهکار و بستانکار و نمایندگان قانونی نسخی ارسال می شود. جلسه مزایده- جلسه مزایده با حضور مسئول اجرا و مسئول مزایده و نماینده دادستان و بستانکار و بدهکار چنانچه حاضر باشد در وقت و ساعت ومحل مقرر در آگهی تشکیل می شود مزایده مبلغ مندرج در آگهی شروع و به کسی که در نتیجه پیشنهاد بالاترین قیمت خریدار واقع شد فروخته می شود پس از فروش وجه آن نقداً وسیل ه مسئول مزایده دریافت و بلافاصله بحساب بانکی مربوطه واریز و فیش صادر پیوست می گردد و صورتمجلس مزایده (فرم نمونه 12) وسیله مزایده تهیه و بامضاء مامورین قانونی حاضر و خریدار می رسد نسخه ای از صورتمجلس مزایده به هر یک از مامورین قانونی و خریدار تسلیم و رسید در یافت و سپس در دفتر اندیکاتور به دستور مسئول مربوطه ثبت و نزد متصدی مربوطه ارسال می گردد تا پس از صدور ابلاغ اخطار حسن نیت پیش نویس سند انتقال اجرائی بوسیله ممیز اجرا بشرح زیر تنظیم بشود. پیش نویس سند انتقال اجرائی شامل خلاصهای از جریان عملیات اجرائ با قید نام و نام خانوادگی بدهکار و بستانکار ( با مشخصات کامل) و محل اقامت آنها و حدود و مشخصات کامل ملک و محل وقوع ملک و قید اینکه در اجاره هست یا خیر؟ و مبلغ خریداری شده و قید وصول فیش وجوه وصولی اعم از اصل و نیم عشر اجرائی و حق حراج و غیره می باشد. پیش نویس سند انتقال اجرائی به امضای رئیس ثبت در شهرستانها و رئیس ثبت در شهرستانها و رئیس اجرا در تهران می رسد و پس از ثبت در دفتر اندیکاور جهت ثبت سند به دفتر خانه اسناد رسمی ارسال می گردد.
پس از تنظیم سند انتقال اجرائی چنانچه خریدار یا بستانکار خریدار تقاضای تحویل یا تخلیه ملک مورد انتقال را داشته باشد، پس از حصول در خواست مزبور دستور تخلیه یا تحویل حسب مورد به مامور اجرا صادر و تسلیم می شود و مامور اجرا موظف است با حضور نماینده دادستان و خریدار و عنداللزوم اممور انتظامی به محل وقوع ملک مورد انتقال عزیمت و ضمن تهیه صورتمجلسی ملک را تحویل یا حسب مورد تخلیه و تحویل خریدار نماید. مراتب تخلیه بوسیله خریدار در ذیل صورتمجلس یاد شده باید گواهی و به امضاء خریدار و نمایندگان قانونی و مامور اجراء برسد. پس از اقدام مزبور مامور اجرا صورتمجلس تخلیه و یا تحویل را به اجرا تسلیم می نماید تا وسیله ممیز اجرا ختم عملیات اجرائی منعکس و پرونده به بایگانی اجرا ارسال شود تا بایگان اجرا در دفتر مختومه ثبت و ضبط نماید.
سوم- در صورتیکه وجه نقد یا مال منقول معرفی شده نزد شخص ثالث باشد.(ماده 81 الی 91 آئین نامه اجرا) به در خواست بستانکار بازداشت نامه (فرم نمونه 13) خطاب به شخص ثالث و رونوشت آن بمدیون در 5 برگ وسیله ممیز اجرا یا متصدی مربوطه تهیه و پس از امضاء مسئول اجرا جهت ابلاغ به مامور اجرا تسلیم و مامور اجرا پس از مراجعه به محل اقامت شخص ثالث یک برگ بازداشت نامه را به روئیت شخص ثالث و بعد رونوشت آنرا به مدیون ابلاغ و در برگ ثانی رسید اخذ و مراتب ابلاغ را گواهی می نماید. شخص ثالث مکلف است از تاریخ ابلاغ ظرف پنج روز (ماده 86 آئین نامه اجرا)چنانچه منکر تمام یا قسمتی از وجه نقد یا اموال منقول نزد خود باشد به رئیس ثبت اطلاع دهد والا مسئول پرداخت وجه و یا تسلیم مال خواهد بود و به درخواست بستانکار در صورت عدو تودیع وجه یا تسلیم مال از اموال شخص طبق مقررات بازداشت خواهد شد. حال چنانچه شخص ثالث منکر وجود مال یا طلب متعهد نزد خود باشد،(ماده 86 آئین نامه اجرا) باید ظرف مدت مقرر مراتب انکار خود را به اجرا اطلاع دهد در اینصورت عملیات اجرائی نسبت به آن مال متوقف می شود ولی در صورتیکه وجود مال یا طلب وجه نقد نزد شخص ثالث به موجب سند رسمی محرز باشد(تبصره ماده87 آئین نامه
